Als een nierpatiënt antistoffen tegen zijn zelf meegebrachte donor blijkt te hebben, kunnen die uit zijn bloed verwijderd worden door een combinatie van plasmaferese en medicatie. Ook op lange termijn blijken de resultaten van deze transplantaties zeer goed te zijn. Voor de overlevingskansen van de patiënt is dit beter dan wachten tot er een passende nier gevonden is.

Dialysepatiënten kunnen door bijvoorbeeld een bloedtransfusie of een eerdere transplantatie, twee situaties waarin het afweersysteem met 'vreemde' cellen in aanraking komt, gesensibiliseerd zijn geraakt voor HLA (Humaan Leukocyten Antigeen). In dat geval is het veel moeilijker ze te transplanteren, omdat ze antistoffen hebben aangemaakt. Er zijn veel minder donoren van wie de nier past, dan bij patiënten die geen antistoffen tegen HLA in hun bloed hebben. In de Verenigde Staten gaat het om meer dan 20.000 patiënten.

Tegenwoordig is het mogelijk te desensibiliseren, waarbij de antilichamen die specifiek tegen het HLA van de toekomstige (levende) donor gericht zijn, uit het bloed van de patiënt gehaald worden. Daarna kan de transplantatie in principe wel slagen. Wetenschappers van de Johns Hopkins universiteit hebben nu onderzocht wat op de lange termijn beter voor dialysepatiënten is: desensibiliseren en transplanteren met een nier van een donor waartegen de patiënt antistoffen heeft, of blijven dialyseren tot er een nier gevonden is die meteen past.

Ze vergeleken 211 HLA-gesensibiliseerde patiënten die een transplantatie ondergingen met een nier van een levende donor, met twee controlegroepen. De behandelde groep onderging desensibilisatie door plasmaferese, waarbij de antilichamen uit het bloed gefilterd worden, gecombineerd met het toedienen van een lage dosis intraveneus immunoglobuline. De ene controlegroep dialyseerde maar stond wel op de wachtlijst voor een passende nier en werd op enig moment getransplanteerd. De andere controlepatiënten bleven gedurende het onderzoek dialyseren.

De overleving onder de patiënten die bleven dialyseren daalde het snelst: na 8 jaar was nog maar 30 procent van hen in leven. In de groep die dialyseerde in afwachting van een transplantatie met een passende nier, was dat 49 procent. De patiënten die direct getransplanteerd waren bleken veel betere overlevingskansen te hebben: van hen was na 8 jaar nog 81 procent in leven, en dat was evenveel als na vijf jaar.

Levende-donortransplantatie, ook als de donor antistoffen heeft tegen het HLA van de donor en er desensibilisatie moet plaatsvinden, geeft blijkbaar een veel betere overlevingskans dan blijven dialyseren tot er een goed matchende nier is. Desensibilisatie kan een goede manier zijn om de patiënten die een donor meebrengen die niet blijkt te matchen, te helpen.

'Wat gaan we doen?' De ochtendzon gluurt langs de zijkant van de gordijnen en verlicht de slaapkamer een beetje. Mijn man zucht. 'Tja' begint hij: 'anderhalve meter afstand houden lukt niet in de auto. Dat betekent dat ik moet stoppen met de traumabegeleidingen.' Ik draai mijn hoofd terug en staar naar de vensterbank. 'Dat heeft nogal wat consequenties' zeg ik somber. Hij knikt. 'Ik krijg nu al afmeldingen en verzoeken om begeleidingen tijdelijk te stoppen.' Ik zucht. Snappen doe ik het wel, maar leuk is anders. Als eigen ondernemer ondervinden we meteen gevolgen van de corona-pandemie die net door de WHO is onderkend. 'Bovendien wil ik ook voorzichtig zijn voor jou. Je behoort per slot van rekening tot de risicogroep.'

Lees meer »