Als een nierpatiënt antistoffen tegen zijn zelf meegebrachte donor blijkt te hebben, kunnen die uit zijn bloed verwijderd worden door een combinatie van plasmaferese en medicatie. Ook op lange termijn blijken de resultaten van deze transplantaties zeer goed te zijn. Voor de overlevingskansen van de patiënt is dit beter dan wachten tot er een passende nier gevonden is.

Dialysepatiënten kunnen door bijvoorbeeld een bloedtransfusie of een eerdere transplantatie, twee situaties waarin het afweersysteem met 'vreemde' cellen in aanraking komt, gesensibiliseerd zijn geraakt voor HLA (Humaan Leukocyten Antigeen). In dat geval is het veel moeilijker ze te transplanteren, omdat ze antistoffen hebben aangemaakt. Er zijn veel minder donoren van wie de nier past, dan bij patiënten die geen antistoffen tegen HLA in hun bloed hebben. In de Verenigde Staten gaat het om meer dan 20.000 patiënten.

Tegenwoordig is het mogelijk te desensibiliseren, waarbij de antilichamen die specifiek tegen het HLA van de toekomstige (levende) donor gericht zijn, uit het bloed van de patiënt gehaald worden. Daarna kan de transplantatie in principe wel slagen. Wetenschappers van de Johns Hopkins universiteit hebben nu onderzocht wat op de lange termijn beter voor dialysepatiënten is: desensibiliseren en transplanteren met een nier van een donor waartegen de patiënt antistoffen heeft, of blijven dialyseren tot er een nier gevonden is die meteen past.

Ze vergeleken 211 HLA-gesensibiliseerde patiënten die een transplantatie ondergingen met een nier van een levende donor, met twee controlegroepen. De behandelde groep onderging desensibilisatie door plasmaferese, waarbij de antilichamen uit het bloed gefilterd worden, gecombineerd met het toedienen van een lage dosis intraveneus immunoglobuline. De ene controlegroep dialyseerde maar stond wel op de wachtlijst voor een passende nier en werd op enig moment getransplanteerd. De andere controlepatiënten bleven gedurende het onderzoek dialyseren.

De overleving onder de patiënten die bleven dialyseren daalde het snelst: na 8 jaar was nog maar 30 procent van hen in leven. In de groep die dialyseerde in afwachting van een transplantatie met een passende nier, was dat 49 procent. De patiënten die direct getransplanteerd waren bleken veel betere overlevingskansen te hebben: van hen was na 8 jaar nog 81 procent in leven, en dat was evenveel als na vijf jaar.

Levende-donortransplantatie, ook als de donor antistoffen heeft tegen het HLA van de donor en er desensibilisatie moet plaatsvinden, geeft blijkbaar een veel betere overlevingskans dan blijven dialyseren tot er een goed matchende nier is. Desensibilisatie kan een goede manier zijn om de patiënten die een donor meebrengen die niet blijkt te matchen, te helpen.

Dat een gezonde leefstijl (gezonde voeding, voldoende beweging, slaap en ontspanning, stoppen met roken en alcohol matigen) belangrijk is, weten we al een tijd. Maar juist nu, tijdens deze COVID pandemie, is een gezonde leefstijl belangrijker dan ooit. De boodschap is 'Zorg goed voor jezelf. Gezond leven houdt je weerstand op peil. Je wordt minder snel ziek en bent beter beschermd tegen ziekmakende bacteriën en virussen, zoals het coronavirus. En als je toch ziek wordt, herstel je meestal sneller.' Tal van wetenschappelijke onderzoeken laten dit ook zien.

Voor wie zelf dit jaar ook een start wil maken met een gezondere leefstijl start Beterschappen met een leefstijlprogramma, de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI). Speciaal voor nierpatiënten met een redelijke nierfunctie (30% of hoger) die een te hoog gewicht hebben (BMI van 25 of hoger) en graag willen afvallen. Het programma duurt twee jaar en je krijgt gedurende het gehele programma advies en begeleiding bij het aanleren van een gezonde leefstijl. Onder intensieve begeleiding van leefstijlcoach-diëtist Femke en fysiotherapeut Marieke werk je aan je gezondheid.

Lees meer »